Afgelopen zaterdag 6 juni werd in Utrecht in Theater Stefanus de Indische Tuin gehouden. Onze vrijwilligster Charlene Vodegel was daarbij en laat ons van deze dag mee genieten middels volgend artikel.

 

 

Voor het Brindofestival heb ik, Charlene Vodegel met een enthousiast stel kennis gemaakt. Suzanne Rastovac en Jeremy Flohr deden mee aan het jongerenforum op 9 mei 2015 jl. Zij vertelden kort wat voor band zij hebben met het Indisch-zijn en dat ze bezig zijn met voorbereidingen om een middag te organiseren met muziek, theater en dialogen tussen drie generaties Indische mensen. De Indische Tuin genaamd, met als doel dat alle generaties van de Indische cultuur met elkaar in gesprek gaan. Niet één generatie staat centraal, maar de dialoog tussen de verschillende generaties benadrukt Suzanne heel duidelijk. ‘Juist omdat de eerste generatie nu langzaam verdwijnt, is het belangrijk om ook deze generatie te betrekken. Het zou zonde zijn dat eveneens de verhalen verdwijnen.’

 

De Indische Tuin

Voor mij redenen genoeg om op 6 juni 2015 naar Utrecht te gaan en deze middag bij te wonen. Bij binnenkomst bij het ZIMIHC theater Stefanus kwam ik terecht bij een binnenplaats die verder toegang gaf tot het theater. Bezoekers werden ontvangen met een welkomstdrankje van siroop susu en kelapa. Het was een mooie warme dag. De zon scheen op het glazen plafond van de foyer van het theater, dit deed mij persoonlijk denken aan dát erfje of díe veranda van de Indische verhalen.

‘Ik twijfelde geen moment om in dit theater iets Indisch te organiseren’ vertelde Suzanne die als vrijwilligster werkt bij het ZIMIHC theater Stefanus. Ik was het volkomen met haar eens. Het was zeker een mooie locatie om in gesprek te gaan met Indische Nederlanders over de beleving van toen en nu.

Rond 14.30 uur konden de bezoekers plaats nemen in het theater. ‘Bengawan Solo riwayatmu ini…’ met een krachtige stem werden de bezoekers verwelkomd met dit lied op De Indische Tuin. Dit werd gezongen door Suzanne Rastovac en werd muzikaal ondersteund door Rugiero Vitalis. Deze enthousiaste zangeres met een Kroatische achtergrond heeft duidelijk een liefde voor de Indische cultuur. Suzanne groeide op in een Indische omgeving en voelt zich thuis tussen de Indische mensen. Ook heeft zij zich tijdens haar studie geschiedenis, verdiept in de Nederlandse-Indische geschiedenis ‘Ik vind het jammer dat deze periode onderbelicht is, terwijl dit een wezenlijk onderdeel vormt van de Nederlandse geschiedenis. Het is gewoon erg dat veel mensen nog steeds niet het verschil weten tussen Indisch en Indonesisch’ merkt Suzanne duidelijk op.

Suzanne deed inspiraties op tijdens Indische bijeenkomsten die zij en Jeremy samen bezochten. Ze raakten met verschillende mensen in gesprek en kwamen zo een stukje verder om haar idee ook daadwerkelijk tot uitvoering te brengen. De Indische Tuin werd steeds concreter en het plaatje steeds duidelijker. Ook bij Jeremy kwam het een en ander los tijdens de voorbereidingen van de Indische Tuin. ‘Ik ben niet zoekende in mijn Indisch-zijn. Maar ik vind het heel leuk te zien dat generatiegenoten hiermee bezig zijn. Ik vind het leuk om hierover te praten met ze.’ Tijdens de voorbereidingen vond Jeremy het grappig dat de verhalen die zijn opa vertelde weer naar boven kwamen. Hij had een goede band met zijn opa en als tiener luisterde hij naar de verhalen. ‘Ik kan nu mijn opa’s verhalen beter plaatsen.’ geeft Jeremy toe.

Programma

Het programma bestond uit drie delen. In het eerste blok stelden de panelleden zich voor. Het panel bestond uit drie mensen, namelijk Yvonne Groeneveld (cabaretière, tekstschrijver en manager) Peter Bouman (Het Indisch Netwerk en stichting Pelita) en Leroy Woudstra (oprichter Indo’s be Like). Later schoven Wouter Muller (muzikant) en Martijn Grootendorst (theatermaker) aan. Het gesprek werd fantastisch geleid door Patrick Neumann, een Indische boerenkooljongen noemde hij zich lachend. De dialoog tussen de generaties verliep eigenlijk vanzelf aan de hand van verhalen van de panelleden en de reacties uit het publiek volgden automatisch.

Het panel stelde zich voor en bij de inleiding werd het publiek al enigszins geprikkeld met hun verhalen en een gedicht. Er waren direct redenen genoeg om een gesprek aan te gaan en verschillende mensen durfden gelijk te reageren.

Het boekproject De Twijfelindo van Armando Ello werd ook onder de aandacht gebracht. Mensen die dit project reeds enige tijd hebben gevolgd, waren ook speciaal voor de Twijfelindo naar De Indische Tuin gekomen. Zij kwamen van diverse plaatsen speciaal om gefotografeerd te worden en tevens mee te werken aan de daarbij horende interview . Verder vertelde deze Indische fotograaf over zijn eerdere projecten en zijn persoonlijke kijk op zijn eigen identiteit. Dit zorgde ook voor reacties uit het publiek en het gesprek kwam op gang. Vanuit elke hoek, jong en oud werd er meegesproken. Het leek net of niemand zich geneerde voor wat men op dat moment voelde. Het kwam er spontaan uit en mensen die graag iets wilden zeggen, maakten ook kenbaar dat ze dit graag wilden delen.

Het eerste gedeelte werd afgesloten met een mooi muziekstuk van Wouter Muller. Verleden land was de titel, dit zorgde bij mij ook voor enige prikkeling en eigen emotie. ‘….Mijn ouders zijn mijn bron van mijn bestaan. Zij zijn mijn trots..’ Bij het luisteren van zijn woorden flitsen bij mij beelden van de Indische verhalen die ik heb meegekregen.

Het tweede blok opende Wouter Muller met een lied, Daddy genaamd. Vervolgens lichtte Martijn Grootendorst het kunstcollectief Het Indisch Zwijgen? Me Hoela! toe. De initiatiefnemers waar Elsbeth Vemout en Wendy Ripassa ook toe behoren, moedigden mensen aan om achter de Verhalenkast te kruipen en hun verhalen te delen zodat persoonlijke verhalen bewaard blijven. Dit staat digitaal gearchiveerd op de website en Facebook. Elsbeth zorgde tevens voor kippenvel met het lied Onderhuids dat zij ten gehore bracht.

Een middag vol met interessante stellingen, reacties en muziekstukken, werd afgesloten door Ricky Risolles met Indische humor. Alle emoties werden gelaten voor wat het was en het publiek genoot van de komische verhalen in combinatie met liedjes. Na afloop genoten de bezoekers nog van een saté hapje van Sateboss. De likeur Sayah met de authentieke smaak van spekkoek ontbrak ook niet op De Indische Tuin.

Fotografie: Charlene Vodegel en Lucas Flohr

 

Het vervolg

Suzanne en Jeremy kijken terug op een geslaagde eerste editie van De Indische Tuin. ‘Vanaf het eerste moment was er een vertrouwde sfeer en vond er interactie plaats tussen de panelleden en het publiek. Er hing iets in de lucht waardoor iedereen zich senang voelde. Panelleden durfden zich kwetsbaar op te stellen, er was ruimte voor emotie.’ Het publiek voelde zich duidelijk op zijn gemak en mensen van alle generaties participeerden duidelijk in het gesprek. De samenstelling van de panelleden in combinatie met de gespreksleider zorgde voor een succesvol samenzijn.

Komt er een vervolg op De Indische Tuin? Er wordt duidelijk en enthousiast Ja! geknikt. ‘De wens is in ieder geval dat De Indische Tuin een vervolg krijgt, en het liefst wordt het in een zomer- en wintereditie-jasje gestoken. ‘De verdieping gaat zeker terugkomen’ vertellen de enthousiaste organisatoren. Zij zullen tijdens het evalueren van de videobeelden kijken welke onderwerpen meer verdieping gaan krijgen. Bij welk gedeelte kwamen de verhalen los bij het panel en het publiek. Waar zaten de collectieve pijnpunten van alle generaties? De Indische Tuin willen zij als een soort serie terug laten komen. Door continuïteit bereik je verdieping in verhalen. Wel is het de bedoeling dat er telkens een nieuw onderwerp wordt geïntroduceerd.

De Indische Tuin zal zeker in de gaten gehouden worden door Stichting Arjati. De basis staat in ieder geval: ‘De beleving toen en nu. Oude verhalen, nieuwe vormen.’