De dienst is inmiddels gestart en op een groot scherm verschijnen familiefoto’s en bij deze familiefoto’s horen we een mannenstem die het verhaal verteld van Dominee Ader. Deze stem blijkt de zoon te zijn van Dominee Ader en hij verteld hoe zijn vader als verzetsstrijder verschillende mensen heeft kunnen helpen maar uiteindelijk zelf door de Duitsers is opgepakt. Helaas heeft hij de geboorte van zijn zoon niet kunnen meemaken…De volgende spreker is de dochter van een beroepsmilitair, de huidige minister van Defensie, mevrouw Ank Bijleveld. In haar voordracht staat ze stil bij de lichamen van allen die zijn omgekomen maar waarvan de identiteit nooit is vastgesteld. Ze staat hierbij stil omdat er onlangs weer een lichaam is geïdentificeerd. Daarnaast staat ze stil bij een gezin waarvan de twee zonen beroepsmilitair zijn. Deze mannen zijn op uitzending geweest maar zijn nooit teruggekomen.
Tussen de voordrachten is er ruimte voor muziek, deze wordt verzorgd door een pianist met een zangeres en de muziek komt binnen en de tekst is erg pakkend. Daarnaast wisselen zon en regen elkaar af en op de achtergrond hoor ik het gefluit van de vogels. Dit alles zorgt ervoor dat deze herdenkingsdienst een extra lading krijgt.
We worden uitgenodigd om bij het monument een bloemetje te leggen en het programma wordt vervolgd door de verschillende voordrachten op het grote terrein. In de menigte zie ik de heren Jos en Carel Banse en ik loop met hen mee naar de zeven Indische kruizen. Deze zeven kruizen staan elk symbool voor de erevelden in Indonesië. Als we onze tocht vervolgen kijk ik nog een keer om me heen en realiseer me nog eens hoe groot dit terrein is.
Aangekomen bij de zeven kruizen brengt Carel Banse een eregroet en staat hij even stil bij de gebeurtenissen in Zuidoost-Azië. Hierna volgt een inleiding op onze vader en waarom dit liedje zo belangrijk was. Ieder jaar wordt het bij de herdenkingsdienst bij Stichting Woonzorgcentrum Raffy ook altijd ten gehore gebracht maar ik wist niet waarom dat dit was. Er werd hier verteld dat dit lied onze vader, ook altijd door de krijgsgevangenen werd gezongen. Het lied wordt a capella ten gehore gebracht en kort daarna besluit ik om nog een kort rondje over het terrein te lopen voordat ik weer naar Breda rijd.
Na alle indrukken te hebben verwerkt besluit ik om ook ’s avonds naar de herdenkingsdienst in Breda te gaan. Deze herdenkingsdienst is wat intiemer opgesteld maar ook hier zijn er weer vele mensen aanwezig. Breda heeft een sterke binding met defensie onder andere omdat de Koninklijke Militaire Academie in Breda is gevestigd en er zijn dan ook veel officieren aanwezig, alle onderdelen zijn vertegenwoordigd. Als ik in het publiek kijk zie ik tussen alle mensen toch een bekende, onze voorzitter Magda Wallenburg. Ik ga bij haar staan en samen kijken we hoe de burgemeester de bloemen legt met de kinderen. Magda vertelt dat een van onze vrijwilligers, Elly Hoed, samen met haar neefje en nichtje een bloemetje gaat leggen en dat meneer Engel dit doet namens Stichting Woonzorgcentrum Raffy.
De kinderen hebben de bloemen gelegd en vervolgens klinken de volksliederen, het Nederlands volkslied wordt gespeeld maar ook die van Engeland, Canada, Polen en België. Mooi dat ook hierbij wordt stilgestaan.
Na afloop van de herdenkingsdienst zie ik dat het neefje van Elly druk in gesprek is met meneer Engel. Meneer Engel is veteraan en ik hoor hem wat korte verhalen vertellen over het leger. Ik heb het gesprek niet helemaal gevolgd maar de uitkomst is dat het neefje van Elly ook graag het leger ingaat.
Na dit alles op papier te hebben gezet, luister ik nog een keer naar het liedje wat voor mij de aanleiding was om nog een keer stil te staan bij de herdenkingsdiensten. Ik luister nog eens naar de tekst en besef me nog maar eens dat ik dankbaar mag zijn dat ik in deze tijd leef. Ik hoef niet in die angst te leven en ik hoef niet dat leed van de oorlog te dragen. De zanger gebruikt hiervoor de passende tekst maar al ben je uit de oorlog, gaat de oorlog ooit uit jou?
Dank voor mijn vrijheid…
Dewi van Hoek
